Wat zijn PFAS?
Introductie
De per- en polyfluoralkylverbindingen (PFAS) zijn een enorme groep synthetische chemicaliën - er zijn er meer dan 4.700 - die sinds de jaren 1940 op grote schaal worden gebruikt in de industrie, de handel en in consumentenproducten.
Volledig door de mens gemaakt, deze stoffen bestaan niet in hun natuurlijke staat.
PFAS's worden gekenmerkt door extreem sterke koolstof-fluorverbindingen (C-F), die tot de sterkste in de organische chemie behoren.
Hierdoor zijn ze zeer goed bestand tegen hitte, chemicaliën en aantasting van het milieu.
Vanwege deze hardnekkigheid krijgen ze vaak de bijnaam "eeuwige vervuilers (voor altijd chemicaliën).
PFAS-verontreiniging
PFAS-vervuiling komt niet van één bron - er zijn er veel verschillende.
INDUSTRIE
De fabrieken laten PFAS vrijkomen tijdens het productieproces.
SCHUIM BRANDBESTRIJDING
Gebruikt op luchthavens, militaire bases en trainingscentra.
ALLEDAAGSE PRODUCTEN
Pannen met antiaanbaklaag, waterafstotend textiel, voedselverpakking.
PFAS zijn ook reizende verontreinigende stoffen.
PFAS kunnen zich langzaam verspreiden in het milieu - via de bodem, het water of de lucht - en kilometers van hun plaats van herkomst terechtkomen.
Waar?
Op deze Europese kaart staan locaties waarvan al bevestigd is dat ze verontreinigd zijn met PFAS. Toch blijft een groot deel van deze vervuiling onzichtbaar.
Analyses zijn duur en veel gebieden werden gewoonweg nooit getest. Wat we vandaag zien is ongetwijfeld slechts het topje van de ijsberg.
Bekijk de interactieve kaart: https://foreverpollution.eu/map
Wat zijn de gevaren van PFAS voor onze gezondheid?
PFAS zijn nu overal aanwezig - in het milieu en in voedsel.
Het echte probleem is dat PFAS, eenmaal in het lichaam zich in de loop der tijd ophopen. Ons lichaam is niet in staat om ze effectief te elimineren. Als gevolg hiervan kunnen zelfs herhaalde kleine blootstellingen leiden tot hoge niveaus in het bloed.
Onderzoek toont aan dat PFAS ernstige gevolgen voor de gezondheid. Onder de geïdentificeerde risico's :
Groeiachterstand en ontwikkelingsstoornissen bij kinderen
Verminderde vruchtbaarheid
Verstoring van het hormonale systeem
Verhoogd cholesterol
Verzwakking van het immuunsysteem
Verhoogd risico op bepaalde kankers
PFAS in water
Water is een van de belangrijkste vectoren van PFAS naar het milieu en, bij uitbreiding, naar onze lichamen.
PFAS lossen op in water en verspreiden zich gemakkelijk via de rivieren, waterpeil en meren. Dit maakt hetdrinkwater een van de grootste blootstelling voor de populatie.
Zelfs bij lage doses kan het regelmatig gebruik leiden tot significante accumulatie in het bloed. Het regelmatig drinken van water met PFOA (een subgroep van PFAS) kan leiden tot bloedspiegels van tot 100 keer hoger aan die in water.
Wat kun je doen tegen PFAS?
OP DE HOOGTE BLIJVEN
Het onderwerp PFAS zal de komende jaren centraal komen te staan. Hou een oogje in het zeil voor verontreinigingsbronnen in de buurt.
LEES DE LABELS
Vermijd producten die PFAS kunnen bevatten (kachels, verpakkingen, cosmetica).
FILTER JE WATER
Alleen omgekeerde osmose filters zijn effectief (tot 99 % verwijdering), zelfs bij lage concentraties.
Tips en advies
Bekijk onze artikelen met tips en advies om meer te weten over de wereld van water.
